ვის ეშინია, და ვის არა სტალინის?




ის, რომ საქართველოში არიან ადამიანები, რომელთაც სტალინი არა მხოლოდ ისტორიულ-ტურისტული მნიშვნელობის მქონე, არამედ საამაყო ქართველად მიაჩნიათ, ჩემი აზრით, არის ძალიან სამწუხარო გარემოება. მაგრამ ამ გარემოებას აქვს მიზეზები.

როდესაც წესრიგის სიმბოლურ ცენტრს კარგავენ და სანაცვლოდ არ იღებენ არაფერს, პირველ რიგში - განათლებას, ადამიანები ასეთ ცენტრებს მითოლოგიური ფიგურების გარშემო ქმნიან. ეს ასე ხდება ყველგან და ყოველთვის. ჩვენშიც ასე მოხდა. ბევრ სხვა ფაქტორთა შორის, ამ გარემოებაზე ერთ-ერთ მთავარ პასუხისმგებლად მიმაჩნია წინა ხელისუფლება.

ერთი მხრივ, განათლების სისტემის თანმიმდევრული განადგურება, მეორე მხრივ, ასევე მიზანმიმართული დისკრედიტაცია ევროპის როგორც ასეთის, თანამედროვე ცივილიზაციის ფასეულობებისა უეჭველად განაპირობებდა მსგავს შედეგს.

ხალხის ბნელებად, საკუთარი თავის - პროგრესის პიონერებად წარმოდგენა იყო ერთადერთი შესაძლო ლეგიტიმაცია ხელისუფლებისა დასავლეთში. 'ხალხი ბნელია' მაშინ, როცა სიბნელეში ცხოვრობს, მაგრამ ამ სიბნელის ავტორი ისაა, ვისაც ქვეყანაში სოციალურ პოლიტიკაზე, განსაკუთრებით, განათლებაზე პასუხისმგებლობა ეკისრება. სხვაგვარად, მე ვამტკიცებ, რომ თუ ჩვენში სიბნელე არსებობს, მას ჰყავს კონკრეტული ავტორები და ეს ავტორები არიან ნაციონალური მოძრაობის იდეოლოგიის ადეპტებიც.

სტალინის კულტის გაქრობის ორი გზა არსებობს - ძალადობით ჩავანაცვლოთ იგი ახალი, მაგ. ჯორჯ ბუშის კულტით, ან - ხალხს მიეცეს განათლების საშუალება.



ჯორჯ ბუშის ბოროტმოქმედებათა მასშტაბები, თუკი მათ შიშველ ციფრებში გამოვხატავთ,  რა თქმა უნდა, გაცილებით მცირეა, ვიდრე სტალინის. მაგრამ მცირე თუ დიდი, ის ბოროტმოქმედად რჩება. განსაკუთრებით ცინიკურია ეს ბოროტება, თუკი გავითვალისწინებთ, რომ იგი 'განათლებულ საუკუნეში', დემოკრატიის სახელით, სწორედ სტალინის და ჰიტლერის გამოცდილების შემდეგ ხდება. მაგრამ ბოროტის გარდა, ქაჯიც უნდა იყო, ცოცხალი ადამიანის სახელი რომ დაარქვა ქუჩას.


სტალინი, მოგეხსენებათ, მოკვდა. ჩემი აზრით, თუ რწმენით, მოკვდა სტალინის იდეაც. მას მომავალი არ აქვს. მაგრამ სამწუხაროდ, მისი ინერცია აწმყოში გრძელდება. და ამის, სტალინისტური პოლიტიკის, მითების გარშემო აგებული რეალობის, ნეობლოშევიზმის  საუკეთესო სიმბოლური გამოხატულება არის ჯორჯ ბუშის ქუჩა. სწორედ ის, ვისაც ყველაზე მეტად ეშინია ამ ინერციის გაქრობა, დღეს უპირისპირდება არა მკვდარ კაცს - სტალინს, არამედ, ისეთი ქვეყნის მშენებლობას, სადაც მითები და ბოდვები ვეღარ მოიპოვებენ ლეგიტიმაციას.

შიშზე დაფუძნებულ ამ დაპირისპირებას თავის მეთოდები აქვს:

ირაციონალური ისტერიკა - ნაცვლად რაციონალური დებატებისა, კაპრიზები - ნაცვლად პრინციპებისა, სპექტაკლები - ნაცვლად პოლიტიკისა.

და სწორედ ამიტომ, ისტერიკაზე და ა.შ. ვერამაღლების გამო, ეს უკვე წაგებული ომია.


ასე რომ, 'მკვდრებმა იზრუნონ საკუთარ მკვდრებზე'.

მაგრამ ჩვენ რა ვქნათ?

ჩემი აზრით, მათ ვისაც სტალინი უყვართ, შეიძლება გავუგოთ, როგორც გარემოებათა მსხვერპლთ. და ამავე დროს მიზანმიმართულად ვიმუშაოთ პოზიტიური პერსპექტივის, ისეთი ვითარების შესაქმნელად, როდესაც ადამიანები განათლების მიღების, ადამიანური ცნობიერების უზენაეს ფასეულობებთან ზიარების კვალდაკვალ მიატოვებენ ყალბ მითებს და ბელადებს.

მაგრამ, სწორედ ასეთი მომავლის სახელით, არ შეიძლება გავუგოთ, მოვალენი ვართ არ გავუგოთ  ხელისუფლებას, იდელოგიას და პოლიტიკას, რომელიც ბოროტი და ქაჯია.

No comments:

Post a Comment