დალტონიზმის ვნება პოლიტიკაში

გუშინ მაესტროზე გიორგი კიკონიშვილს ვუსმინე. აკრიტიკებდა მათ, ვინც ე.წ. შუაშისტებს აკრიტიკებს - ‘არჩევანი ივანიშვილსა და სააკაშვილს შორის დაპირისპირებაზე ვისაც დაჰყავს, მან არ იცის რომ სამყაროში მხოლოდ შავი და თეთრი ფერები არაა და მრავალფეროვანია’ - ეს იყო მისი გამოსვლის მთავარი აზრი. გამოდის, შუაშისტები არა რომელიმე სხვა ფერს (პარტიას) ირჩევენ, არამედ - მრავალფეროვნებას. ძალიან კარგი. მაგრამ სერიოზული პრობლემა გვაქვს: საკმარისია კარგად დააკვირდეთ  ამ გარეგნულად იმპოზანტურ და კეთილშობილურ ლოგიკას, მიხვდებით - სინამდვილეში წყალწყალაა. დავაკვირდეთ.

აბა მითხარით, ტექნიკურად როგორ უნდა ავირჩიოთ მრავალფეროვნება ამ არჩევნებზე? ქდმ-ს  არჩევაა მრავალფეროვნების არჩევა? ახალი მემარჯვენეების? იქნებ არა შავის ან თეთრის, და არც მრავალფეროვნების, არამედ მაგ. მწვანის ან ყვითელის არჩევა გვინდა? ან იქნებ არჩევნების ბოიკოტირებაა სწორი პოზიცია? სხვებისთვის მორალის კითხვის და დიაგნოზის დასმის უფლება მხოლოდ საკუთარი პოზიციის მკაფიო და ერთმნიშვნელოვანი გამოხატვით მოიპოვება. მაშ, გვითხრან შუაშისტებმა - ვის აძლევენ ხმას? იმიტომ რომ ვინც ვინმეს აძლევს ხმას - შუაშისტი ვერ იქნება. და თუ ეს ასეა, გამოდის, შუაშიზმი - არჩევნებზე არწასვლა ყოფილა.

არჩევნების ბოიკოტირება დღეს კი - არაეთიკური პოზიციაა. მაგრამ  ამის დასაბუთებას მაშინ შევეცდები, თუკი შუაშისტები დაადასტურებენ, რომ სწორედ ამას გულისხმობენ.

შუაშისტების (ან მათი ნაწილის) წყალწყალა ‘ლოგიკის’ მთავარი პარადოქსი სწორედ ისაა, რომ სანამ მე ‘შავ’ (‘თეთრ’) გონებაშზუღუდულობას დამაბრალებენ, ჯერ თავად უნდა დაამტკიცონ, რომ არჩევანი არის ივანიშვილსა და სააკაშვილს შორის, და რომ ერთი თეთრია, მეორე კი შავი. ანუ - ჯერ რეალობის  შავ-თეთრი მოდელი უნდა დაამკვიდრონ. ეს ადამიანები ცდილობენ საკუთარი დალტონიზმი - პოლიტიკურ სისტემად აქციონ. მეტიც - დამაბრალონ, რომ სწორედ მე ვარ დალტონიკი, ისინი კი - მრავალფეროვნების მომხრე. მაგრამ მათ ეს უნდა დაასაბუთონ. მაგალითად,  უნდა გვითხრან,  რომელი პოლიტიკური ძალაა მრავალფეროვნების გამომხატველი. იმიტომ რომ საარჩევნო სიაში მრავალი პარტიის შემოხაზვა - ბიულეტენის მაკულატურად ქცევას ნიშნავს. ეგეთი ‘მრავალფეროვნება’ ვერ იქნება. და ვისაც არჩევნებზე შავისა, თეთრის, რაიმე სხვა ფერის თუ მრავალფეროვნების არჩევა უნდა - ეს კალმის მხოლოდ ერთი მოსმით უნდა გააკეთოს. სხვანაირად არ ხდება.

შუაშისტების პოზიციის აბსურდულობაც იქიდან წარმოსდგება, რომ ვერ ან არ აცნობიერებენ, რომ რეალური არჩევანი დღეს არის არა არჩევანი სააკაშვილსა და ივანიშვილს, შავსა და თეთრს, არამედ სწორედ - ერთფეროვნებასა და მარვალფეროვნებას შორის. ჩემი მოკრძალებული  აზრით, ერთფეროვან მოდელს სწორედ ნაცმოძრაობა შეესაბამება. ასევე ჩემი აზრით, არც ერთ სხვა პოლიტიკურ ძალას, გარდა თავისთავად მრავალფეროვანი კოალიციის და მასთან ასოცირებული პოლიტიკური ორგანიზაციებისა (სოციალ-დემოკრატები, მწვანეები, სხვა საზოგადოებრივი ან არასამთავრობო ორგანიზაციები თუ პერსონები...) - არ გააჩნია მრავალფეროვნების ვითარების შექმნის ასეთი დიდი პოტენციალი ჩვენ რეალობაში. ასევე ვიცი, რომ არიან ადამიანები, რომლებიც არა ამ ორიდან რომელიმეს, არამედ სხვა პოლიტიკურ ორგანიზაციას მისცემენ ხმას - რა თქმა უნდა, სხვას შესაძლოა სხვა აზრი აქვს და სწორედ ქდმ-ს აძლევს ხმას, როგორც მრავალფეროვნების მოდელს, ან იქნებ სწორედ შავი (თეთრი, მწვანე, ყვითელი) - და არა მრავალფეროვანი სამყარო სურს. მას ამის უფლება აქვს. ძალიანაც კარგი. მაგრამ არსებითი სწორედ ესაა - მკაფიოდ და პატიოსნად გამოვახტოთ საკუთარი პოზიციები და დავასაბუთოთ ჩვენი არჩევანი შავის, თეთრის, მწვანის, ყვითელის თუ მრავალფეროვნების სასარგებლოდ. იმიტომ რომ ერთფეროვნებასა და მრავალფეროვნებას შორის არავითარი ‘შუა’ არ არსებობს. არ არსებობს შუალედური პოზიცია ცვლილებებსა და იგივეს დატოვებას შორის.

ვინც ბიძინა ივანიშვილის გარშემო შეკრებილი პოლიტიკური ძალის ივანიშვილის შავ (ან თეთრ) ფიგურამდე დაყვანას ცდილობს, ვფიქრობ, ღრმა გაუგებრობაშია. ივანიშვილი სწორედ მრავალფეროვნების სიმბოლოა, და არა თეთრის ან შავის.  შეხედეთ ორივე პოლიტიკურ ძალას - დავით ბაქრაძე, პეტრე ცისკარიშვილი, ნუგზარ წიკლაური, გოკა გაბაშვილი, ჩიორა თაქთაქიშვილი, გიგა ბოკერია,  ლადო ვარძელაშვილი, ხათუნა გოგორიშვილი, ვანო მერაბიშვილი, მიხეილ მაჭავარიანი და ა.შ.და მეორე მხრივ - ქართული ოცნება, ალასანია, რესპუბლიკელები, ტრადიციონალისტები, სოციალ-დემოკრატები, მწვენეები და ა.შ. - სადაა ერთფეროვნება, და სად მრავალფეროვნება? კი მაგრამ - გვეუბნებიან ‘შუაშისტები’ - ძალიანაც მომწონს ალასანია (ან სანიკიძე) - მაგრამ როგორ მივცე ხმა სანიკიძეს (ან ალასანიას)? სხვაგვარად რომ ვთქვათ - შავ-თეთრი სამყაროს წინააღმდეგ მრავალფეროვნების სახელით მებრძოლნი უარს ამბობენ მოცემულ მრავალფეროვან პალიტრაზე იმიტომ, რომ ამ პალიტრაზე ერთი რომელიმე ფერი არ მოსწონთ, ან იმიტომ, რომ ეს პალიტრა მთლიანად შავი, თეთრი, მწვანე ან ყვითელი არ არის (!)

აიღეთ და ნებისმიერ სხვა პოლიტიკურ ძალასაც შეხედეთ. და თქვენთვის გამოიტანეთ დასკვნები. და მის შესაბამისად იმოქმედეთ. მიეცით ხმა იმას, ვისი არჩევითაც თქვენთვის სასურველი შავი, თეთრი, მწვანე, ყვითლი ან მრავალფეროვანი, მონოკრატიული თუ პლურალისტური პოლტიკური სიტუაციის მიღებას იმედოვნებთ. თავად გადაწყვიტეთ ვინაა ეს ძალა. მე გადაწყვეტილება მიღებული მაქვს: მე ვფიქრობ, რომ სწორედ კოალიციის არჩევით - მარავალფეროვნების არჩევით - ჩვენ ვირჩევთ პლურალისტურ პოლიტიკურ სიტუაციას, სადაც ხვალ ყველა ის პოლიტიკური ძალაც დაიკავებს ადგილს, რომელიც დღეს კოალიციას მწვავედ უპირისპირდება. ეს უბრალოდ გარდაუვალი იქნება პოლიტიკური ლოგიკის წესების მიხედვით. და რომ ეს კარგია. მე არ მეშინია, რომ მაგ. ალასანია (სანიკიძე) სიტუაციას ‘თავის ფერზე' წაიყვანს. პირიქით, მყარად მაქვს გადაწყვეტილი ჩემი პრინციპების ერთგული დავრჩე და რაკიღა სხვათა კანონიერ უფლებებსაც ვაღიარებ, ვეცადო გადაწყვეტილებები არა ერთი რომელიმე ფერის შესაბამისი, არამედ - თანამშრომლობის, დებატების, კომპრომისების და კონსენსუსი შედეგი იყოს.  ხოლო ნაცმოძრაობის არჩევით, იგივეს დატოვებით, ისეთივე მოჩვნებითი ‘მრავალფეროვნება’ გვექნება. როგორიც დღეს გვაქვს პარლამენტში, სადაც სწორედ რეალობის შავი მოდელია წარმოდგენილი, და დემოკრატიულობის ილუზიის შესაქმნელად რუხი ფერის ვარიაციებსაც გვთავაზობენ.

მრავალფეროვნების არჩევანი რთული არჩევანია. ჩვენ გვაქვს სიჭრელისა და ქაოსის, მაგრამ არა ჰარმონიული მრავალფეროვნების გამოცდილება. ეს ნიშნავს ღია და გახსნილი პერსპექტივის არჩევას, ‘შეჩვეული ჭირის’ უარყოფას და ახლისათვის მზადყოფნას, შანსს, რომ წარმატებას მივაღწევთ, მაგრამ ასევე გამოცდილებას,  რომ შესაძლოა ყველაფერი ისე არც იყოს, როგორც ამ წუთას გვსურს, ამიტომ - რაციონალურ მზადყოფნას კომპრომისებისთვის, ორინტირებას კონსენსუსზე - მოკლედ, შრომას და საინტერესო ცხოვრებას. შესაძლებლობას, ვაქციოთ ჩვენი მრავალფეროვნება და განსხვავებულობა - ამოუწურავ რესურსად თანამშრომლობისა და განვითარებისთვის. მაგრამ ამისთვის გარკვეულ რისკზე წასვლაცაა საჭირო. გარანტიები არ გვაქვს. როგორც მამარდაშვილი იტყოდა, ‘მხოლოდ იმდენად ცხოვრობ, რამდენადაც ბედავ იცხოვრო’. ჭაობში ცხოვრება გარანტირებულია - კარგად იცი, სადაც არ უნდა წახვიდე, ტალახში ჩაეფლობი. ვიღაცეებმა კარგად აითვისეს ტალახში სიარულის ტექნიკა, და როგორც ყველას, ვინც რამე იცის - უჭირთ საკუთარ ამ ცოდნაზე უარის თქმა - მეტის, განვითარების სახელითაც კი.

და ნებისმიერი არჩევანის გაკეთება კიდევ უფრო რთულდება, როდესაც დალტონიზმი პოლიტიკაში - კეთილშობილურ ჭეშმარიტებად ცხადება.